Positieve kracht komt van onderop

Bij de Top van Onderop op 6 december in Spant, kregen lokale ‘toppers’ een podium om te vertellen wat zij doen voor het klimaat. In dat kader was Wattnu voorzitter Miel Janssen uitgenodigd. In zijn speech vertelde Miel op het podium, gelijk na demissionair minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten, over hoe hij betrokken is geraakt bij Wattnu en waarom hij heilig gelooft in de aanpak en de kracht van de energiecoöperatie.

“75 tot 80 procent van de CO2-uitstoot is tijdens mijn leven ontstaan”, zei Miel in zijn betoog. “We hebben met elkaar in het Westen een enorme welvaart opgebouwd, maar wel ten koste van het klimaat en de natuur. De generatie die daar het meest van heeft geprofiteerd, dient nu ook het voortouw te nemen om dit te kantelen. Dat voel ik als onze verantwoordelijkheid.”

“Dat kantelen, die positieve kracht, die komt van onderop. We hebben de afgelopen decennia steeds meer aan de markt overgelaten. Maar een aantal problemen lost de markt niet op. Voor de energietransitie hebben we iedereen nodig. Je kunt denken: zet mijn tochtstrip of ledlampje nu zoden aan de dijk, zolang Tata steel alleen al 8 procent van de Nederlandse CO2 uitstoot en China kolencentrales blijft bijbouwen. Maar volgens mij vrijwaart dat ons niet om te doen waar wij impact op hebben.”

“Het energieneutraal maken van de gebouwde omgeving – dat is ónze opgave. En we doen dat sámen. Samen met de gemeente en bedrijven. Onze energiecoaches zijn mensen uit de eigen buurt, met hetzelfde type woning, die op de fiets langskomen en aan de keukentafel het gesprek aangaan.” En aan de keukentafel, dáár start de energietransitie, volgens Miel. Dat is de plek waar energiecoaches samen met bewoners kijken naar wat er energiezuiniger en duurzamer kan in huis.

Gedurende de dag waren er meerdere inspirerende speeches over verschillende duurzaamheidsinitiatieven: Elisah Pals van de beweging Zero Waste sprak over afvalvrij leven en Peter van der Avoird van Trayplant over de verduurzaming van zijn akkerbouwbedrijf. In deelsessies werd het gesprek aangegaan over lokale oplossingen. In één van deze sessies vertelde Miel over het bewonersinitiatief in Muiderberg, waar Wattnu samen met de gemeente werkt aan een warmtenet dat alle inwoners van warmte kan voorzien.

De dag werd afgesloten met een gesprek tussen jonge klimaatactivisten en oud ministers over hoe klimaatonderhandelaars en activisten elkaar eigenlijk nodig hebben. Wie heeft welke rol? En hoe en met wie werk je samen om resultaat te boeken op het terugdringen van de CO2 uitstoot? Met name de jongeren op het podium trokken daarbij de conclusie dat het allemaal lang niet snel en hard genoeg gaat. Meer actie is nodig, van iedereen.